15 ।। दशसुन्दरीचरितम् ।। (अ‍ॅन आणि बॉब-)

 

           ।। दशसुन्दरीचरितम् ।।

15 अ‍ॅन आणि बॉब-

सरकारी बंगले म्हणजे  इंग्रज कालीन राजवाडेच असत. अनेक बंगले वयाने  शंभरीच्या आमच्या निवासाचे बहुतेक उंबरठयावर असत तर काहींनी शंभरी पार केलेली असे. प्रत्येक बंगल्याला स्वतःच असं खास व्यक्तिमत्व असे. येणार्‍या अनेक  साहेबानी त्यात सुधारणा करून त्याच्या मुळच्या सौंदर्यात चार चाँद लावलेले असतात तर काहींनी खाल्ल्या घराचे वासे मोजलेले असतात.  अनेक साहेब, बिब्ब्या गुलाम या बंगल्यांनी पाहिलेल्या असत. अनेकांची मुलं त्यांनी आपल्या अगाखांद्यावर वाढविलेली असत. या बंगल्यांच्या निःशब्द स्पंदनातून, निःश्वासातून अशा अनेक भल्या-बुर्‍या आठवणींचा माहित नसलेला इतिहास त्या बंगल्याभोवती अदृश्यरूपात वावरत असतो. त्याचप्रमाणे ह्या बगल्यांमधे वास्तव्य केलेल्यांच्या मनातही अशा ह्या बंगल्यांच्या अनेक आठवणी मनात  खोल ठसा उमटवून गेलेल्या असतात. आत्तापर्यंत दोन भूत बंगले अनुभवून झाले होते.ह्या तिसर्‍या बंगल्याबद्दल कोणी काहीही बोललं नव्हतं. पण ह्या बंगल्यानी भूतांची भेट घडवली नसली तरी  अनपेक्षितपणे भूतकाळाची भेट घडवून चकित करून टाकलं. एक दिवस सकाळीच दीक्षितांचा आफिसमधून फोन आला, दुपारी माझ्याबरोबर जेवायला दोघंजणं येतील. कुठल्याही पदार्थांमधे तिखट घालू नकोस.

 प्रवीण अलिबागला S.P. असतांना अ‍ॅन आपल्या मित्राला बॉबला घेऊन वडिलांच्या आठवणींचा दोर पकडून थेट लंडन हून अलिबागला येऊन दाखल झाली. तिचे वडिल अलिबागचे शेवटचे युरोपियन D.S.P.होते. भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर ते लंडनला परत गेले ते अलिबागच्या सुखद आठवणी बरोबर घेऊनच! अ‍ॅनचे भाऊ बहीण अलिबागला लहानाचे मोठे झाले. पण लंडनला परत जातांना अ‍ॅन मात्र आईच्या पोटात होती. अलिबागच्या आठवणींचं प्रतीक म्हणून  अ‍ॅनच्या वडिलांनी लंडनला बांधलेल्या त्यांच्या नवीन घराला नाव दिलं अलिबाग! लंडनच्या “अलिबाग” मधे वाढलेल्या अ‍ॅनला प्रत्यक्षातलं अलिबाग पहायची इतकी उत्सुकता होती की बॉबला घेऊन ती थेट  अलिबागला आली होती. म़ाझी परवानगी घेऊन भिरी भिरी हिंडून तिनी घर पाहिलं. Oh! This is not a bangalo this is a house म्हणत  फोटो काढले. ``बेंगलो नाही. घर आहे. मी नाही समजले.'' मी म्हणाले. तेंव्हा बेंगलोला मजले नसतात तो बैठा असतो. हाऊस ला मजले असतात अशी माझ्या ज्ञानात भर पडली.  ह्या घराला वरती बाल्कनीही आहे ना? अ‍ॅननी विचारलं. माझे बाबा  सांगायचे तिथे मोर यायचे. आम्ही वर गेलो. बाल्कनी पाहून हरखून गेलेल्या अ‍ॅनला मोर येत नाहीत सांगतांना  घराच्या  माहितीचा ओघळलेला  एक मोती  सापडल्यासारखं वाटलं. घराभोवतालचा निःशब्द इतिहास किलकिल्या दारातून निमिषार्ध दिसावा  तसा ओझरता दिसला. नंतर अनेक वर्षांनी प्रवीण लंडनला गेले असतांना अ‍ॅन आणि बॉबची भेट झाली. ``OH!  D.S.P. Pravin Dixit from Alibag!'' म्हणतांना अ‍ॅन आणि बॉब दांपत्याला माहेरचा माणूस भेटल्याचा आनंद झाला. दोघांनी केलेल्या आदरातिथ्याने भारताच्या पश्चिम किनार्‍यावर असलेल्या अलिबागची लंडनच्या अलिबागच्या आठवणींशी अजून एक रेशीम गाठ पश्चिमेच्या साक्षीने दृढ झाली.  

-------------------------------------------