7 ।। दशसुन्दरीचरितम् ।। (दिशांची दटावणी-)

 

।। दशसुन्दरीचरितम् ।।

7 दिशांची दटावणी-

सिद्धटेक, भीमा, शिरापूर

                          राजा कधी कोणाचा कायमचा प्रेमळ मित्र असल्याचं कोणी पाहिलं आहे का? राजाची लहर फिरली, मर्जी खफा झाली की काय आपत्ती कोसळेल हे सांगवत नाही. रावाला रंक करायची क्षमता त्याच्या नुसत्या नजरेच्या एका कटाक्षात असते. त्याप्रमाणे ह्या विश्वसाम्राज्ञींनी अनेकवेळा चकवलं देखील. लक्षात राहील असं चकवलं. त्यांच्या प्रचंड सामर्थ्याची जाणीव करून दिली. त्यांचा धरलेला हात बरोबरीच्या नात्यानी धरायला जायची चूक करू नका असं बजावायलाही कमी केलं नाही त्यांनी.

                          दौंड हा कमी पावसाचा जिल्हा. पाण्याचा कायमच खडखडाट. त्याच्या शेजारच्या अहमदनगर जिल्ह्यातील दौंडला लागून असलेली श्रीगोंदा, पारनेर, आदि गावही `एकादशीच्या घरी शिवरात्र' अशीच. सारख्याच दुर्भिक्षाची. आकाशाकडे डोळे लावून बसलेल्या दौंडकरांची जून जुलैची झिमझिम संपली. त्यासोबत पुढची फुटकळ पावसाची नक्षत्रही संपली. पावसाच्या वाट बघण्यानी लोकांचे डोळे ओले झाले पण आकाशाला दया आली नाही.

                            दिवाळी आली आणि आमच्याकडे दोघांकडच्या पाहुण्यांनी घर गजबजून गेलं. मुंबई-पुण्याच्या पाहुण्यांना एका जागी बसून ओसाड गावात कसलं करमतय. सर्वांनी बेत ठरवला. दौंडहून सिद्धटेकला जायचा. सिद्धटेक हा अष्टविनायकांपैकी एक. दौंडहून सिद्धटेक अवघ्या 18 कि.मि.वर. दौंड ते शिरापूर गाडीने गेलं की मधली भीमा नदी पार केली की बास! तेंव्हा भीमेवर पूल झाला नव्हता. बोटीतून पलिकडे जावे लागे. जास्तीत जास्त रमत गमत गेलं तरी 2-4 तासात परत घरी. बोटीतून जायला मिळणार म्हणून सारेच खूश होते. ``तू पण चल ग आमच्याबरोबर''. सार्‍यांनीच मला गळ घातली. बाळ जेमतेम महिन्याचाच असल्याने मी घरीच राहयचा निर्णय घेतला. शिवाय जाऊन येईपर्यंत सगळेच भूक भूक करत परत येतील. मला स्वयंपाकाकडे बघणं आवश्यक होतं.

                                 सारेजण भीमेच्या काठी पोचले. अथांग भीमा, लाटांवर डुलत जाणार्‍या होड्या, सगळ्यांचाच पिकनिकचा मूड. थोडे थोडे ढग यायला लागले होते. होडयांनी किनारा सोडला आणि तुरळक ढगांचं दाट ढगांमधे रुपांतर व्हायला लागल. बुंदाबंदी सुरू झाली. दौंडचा पाऊस किती टिकणार म्हणून सगळेच निवांत असतांना सोसाट्याचा वारा आणि मुसळधार पावसाला सुरवात झाली. विजा कडाडायला लागल्या. होड्या हेलकावे खायला लागल्या. नावेच्या तळाला असलेल्या सूक्ष्म फटीतून भसाभसा पाणी आत यायला लागलं. होडीत पाणी साचायला सुरवात झाली. सुट्टीचा मूड जाऊन सगळ्यांच्या चेहर्‍यांवर काळजी पसरली. बरोबर लहान मुलंही होती. रपरप पावसात सगळे चिंब भिजत होते. मागे येणं शक्य नव्हतं कारण भीमेचं पाऊण पात्र होड्यांनी पार केल होतं. पात्रही अति विशाल. पुढे जाण्याशिवाय गत्यंतर नव्हतं. दिवाळीच्या पाडव्याला नावेतील साठलेलं पाणी जमेल त्या डबड्या-डुबड्यांनी काढत काढत, खांबधारा पावसात हेलकावे खात, प्रत्येक क्षणाला हृदयाचा ठोका चुकवत कशा बशा नावा पैलतीरी लागल्या. मुलं घाबरून गेली होती.

                                     पुढे कसरत अजून संपली नव्हती. काठावर प्रचंड चिखल झाला होता. पाय घातला तर गुडघ्याएवढा खोल जात होता.किनार्‍यावर उतरून 10-15 फुट चालून गेल्यावरच रस्ता होता. एकमेकांना मदत करत साखळी करून बाहेरच्या लोकांची मदत घेत, कधी चिखलातून रांगत सारे चिखल पार करून गेले. पाऊस थांबायचं नाव घेत नव्हता. `` हे काय आत्ता आलोच परत'' म्हणत गेलेल्या कोणाकडे अंगावरचे कपडे बदलायलाही कपडे नव्हते. पाऊस, वारा आणि थंडीचे दिवस. सगळेच जण कुडकुडत होते जवळपास दिसलेल्या एका ओसरीवर थांबले. जवळ असलेल्या किराणामालाच्या दुकानातून पोती विकत घेऊन मुलांना गुंडाळली. घरी वाट पाहून पाहून आम्हालाही काळजी वाटायला लागली. धुवाँधार पाऊस बरसत होता. कुठल्या दुकानात फोनची सुविधाही नव्हती. आज मोबाईलमुळे किती दिलासा मिळाला आहे हे मी सांगूच शकत नाही.

                                   शेवटी दीक्षितांनी रेस्क्यू पार्टी सह तेथे पोचायचा निर्णय घेतला. पण पावसाने सर्वांना जागेवरच खिळवून ठेवले होते. शेवटी दुसर्‍या दिवशी पावसाचा जोर थोडा ओसरल्यावर पावसाचा तडाखा आणि थंडीचा कडाका पाहून मेसमधून मोठे मोठे थर्मास मागवून घेतले. ते भरून चहा, खायचे पदार्थ,पाणी घेऊन गाड्या प्रवीणसह रवाना झाल्या.

                                       पाऊस कमी झाल्यावर त्यांनी ह्या सर्व लोकांना परत एकदा होडीतून दौंडच्या तिरावर आणलं. सर्वांनी ओल्या कपड्यांनी, मुलांना पोती गुंडाळून रात्रभर तेथल्या दुकानाच्या ओट्यावर काढली होती. भीमेला आलेल्या अलोट पूराने भीमेनेही तिचं भीम रूप प्रकट केलं होतं. इतर वेळेला ओहळासारखा वाहणारा शिरापूरचा नाला दुथडी भरून रोरावत जात होता. छातीएवढ्या पाण्यातून माणसांची साखळी करून एकेकाला दुसर्‍या किनार्‍याला पोचवितांना भीतीने लहान थोर हादरुन गेले होते. मुलांना खांद्यावर उचलून पलिकडे नेतांना पाण्याची प्रचंड धास्ती घेतलेली मुलं ``अहो मला बुडवू नका'' म्हणत ओरडत रडत होती. ह्या ओसाडवाडीच्या धुवाँधार पावसाने सर्वांना जोरदार तडाखा दिला तेंव्हाच कळलं की पावसाच्या काळात सुकलेल्या तोंडाने बसणारे दौंड, बारामती, बारशी, कुर्डुवाडी हे भाग परतीच्या पावसाचे स्वागत करणारे भाग आहेत. पावसाची सारी नक्षत्र संपून बेदखल झालेल्या माणसाला दखल घ्यायला लावणारा इथला पाऊस चार खडे बोल सुनावून गेला. विश्वसुंदर्‍यांशी फार सलगी एक भीषण तडाखा देऊन गेली.

                                        एकदा दसरा दिवाळीच्या मौसमातच पावसाचा विचारही मनात नसतांना, पावसाबद्दल आम्ही पूर्णपणे गाफिल असतांना इथल्या परतीच्या कोसळणार्‍या पावसाने आणि वीजांच्या तांडवाने आम्हाला कुर्डुवाडी, बारशी येथूनच दौंडला परत हाकलवून दिलं होतं. तर दसर्‍याला बाळाच्या पहिल्या वाढदिवसाला घातलेला मांडव त्यांनी एका तडाख्यात उखडून. उडवून लावला होता. तेंव्हा ह्या असीम सुंदर्‍याचं अस दहशत निर्माण करणारं रौद्र रूप डोळे विस्फारून धडकी भरल्या उराने आम्ही पाहिल्याचे आठवते.

----------------------------------------------